ساختمان تشریحی نیش زنبورعسل

نیش یا Sting یک اندام تخم ریز  Ovipositor حشرات است که در نزد زنبور کارگر و ملکه نقش خود را تغییر داده و به کیسه زهر مربوط شده است.زنبورعسل با نیشی به طول ۵-۶ میلیمتر زهرش را به داخل بدن حشرات و یا موجودات دیگر تزریق می کند.

دستگاه نیش زنبورعسل:
 نیش نقش مهمی در دفاع از اجتماع کندو دارد، زنبوران عسل در سن ۱۶ تا ۱۹ روزگی وظیفه محافظت از جعیت کندو را بر عهده دارند زنبورها به دو علت نیش می زنند یا از کندو دفاع می کنند و یا فقط به دفاع از خود می پردازد. زنبورهائی که فقط از خود دفاع می کنند به محض اینکه ترس آنها برطرف گردید آرام می شوند. اما زنبورهائی که از کندو دفاع می کنند مدت زیادی عصبانی بوده و می توانند از کندو دفاع کنند.
مکانیسم فرو کردن نیش در بدن دشمن به وسیله حرکات خلو و عقب لرزشی همراه با فشار و بالاخره پمپاژ و خالی کرده زهر در محلی است که به وسیله نیش زخم شده است. نیش پس از جدا شدن دارای حرکاتی است که باعث می شود در محل گزش فرو رود و زهر به مقدار زیادتری ترشح گردد.
 معمولا زنبورعسل بعد از نیش زدن می میرد زیرا در زمان نیش زدن، انتهای نیش که دارای خارهای وارونه است در محل گزیدگی باقی مانده و موقع جدا شد زنبور از محل نیش قسمتی از شکم و روده های زنبورعسل همراه نیش و کیسه زهر و غدد مترشحه آن کندو و پاره می شود. در مورد حشرات و یا زنبورهای دیگر به علت اینکه بدن آنها از کیتین پوشیده شده و در اثر نیش میشکند صدق نمی کند و زنبوران کارگر می توانند نیش خود را به راحتی از بدن حشرات بیرون بکشند.
زنبور نر فاقد نیش بوده و ملکه نیش خود را فقط جهت از بین بردن رقیب به کار می بر و همچنین در مکانیسم تخمریزی و استقرار تخم در داخل سلول دارای نقش مهمی است (نیش ملکه فاقد دندانه وارونه است). نیش از تیغی شکل پیوسته ای هشتمین و نهمین حلقه های شکمی حاصل شده است.

نیش زنبورعسل از بخش های مختلف زیر تشکیل شده است:
•    غلاف: نوک آن شبیه یک لوله توخالی است در درون غلاف یه ناودان سراسری وجود دارد که روی لبه آن برجستگی هائی به چشم می خورد.
•    نیزه Darts :که به تعداد دو عدد در ناودان و روی برجستگی ها مانند ریل کشیده می شوند خامه و یقه در غلاف دیگری که دستکش مانند است جای می گیرد.
•    شاخک های حسی Sting Palpus : که در هر دو طرف غلاف وجود دارد.
•    کیسه زهر Poson sac :که توسط دو غدد اسیدی و قلیایی باریک و دراز پر می شود. گنجایش کیسه زهری ۰/۳ تا ۰/۵ میلیگرم است.
•    یک جفت غده زهری بزرگ (غده اسیدی) و یک غده زهری کوچک (غده قلیایی) که ترشحات خود را به داخل کیسه زهری ریخته و در آنجا انبار می گردد.
  اندام تخم ریز زنبورعسل کارگر که تولید مثل نمی کند با کیسه زهر در ارتباط است و عضو نیش زدن را تشکیل می دهد. دندانه های روی تخم ریزها طوری قرار گرفته که به راحتی وارد بدن دشمن شده ولی پس از نیش زدن تخمریز در محل باقی می ماند. این دندانه ۱۵ تا ۱۶ عدد است که پس از فروکردن آن به داخل بدن مانع خروجش می گردد.
 زهر زنبورعسل به وسیله انقباض های بند های شکمی از کیسه زهر خارج شده و از مجرائی که بین میله های تخمریز قرار دارد وارد بدن می شود.
تخم‌ریز زنبور عسل دو میله خارداری است به نام  Lancet که در وسط آن مجرای زهر و روی آن زائده Stylet قرار دارد. لانست ها به تناوب حرکت کرده و به داخل بدن فرو می روند. زهر با فشارماهیچه های اطراف کیسه زهر وارد مجرای بین تخم ریز ها شده و به بدن وارد می شود.